Quỹ đầu tư là gì?
Quỹ đầu tư là một định chế tài chính trung gian phi ngân hàng thu hút tiền nhàn rỗi từ các nguồn khác nhau để đầu tư vào các cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ, hay các loại tài sản khác. Tất cả các khoản đầu tư này đều được quản lý chuyên nghiệp, chặt chẽ bởi công ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát và cơ quan thẩm quyền khác. Khoản 37 Điều 4 Luật Chứng khoán năm 2019 quy định quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư với mục đích thu lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc vào các tài sản khác, kể cả bất động sản, trong đó nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hằng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ.
Quỹ đầu tư được tạo ra bởi các công ty quản lý quỹ, được thiết kế và vận hành cung cấp giải pháp đầu tư an toàn, giảm thiểu rủi ro cho khách hàng. Công ty quản lý quỹ sẽ phát hành chứng chỉ quỹ ra thị trường, nhà đầu tư sẽ tham gia bằng cách mua chứng chỉ quỹ. Theo Luật chứng khoán, Chứng chỉ quỹ là một loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu góp vốn của nhà đầu tư. Với chứng chỉ quỹ, nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi nhuận hoặc chịu thua lỗ tùy thuộc vào hoạt động đầu tư có thành công hay không. Nhà đầu tư sẽ không được quyền trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư.
Công ty quản lý quỹ có đội ngũ chuyên gia về nhiều lĩnh vực tài chính: Chứng khoán, vàng, bất động sản… thực hiện phân tích thị trường, tiến hành đầu tư vào sản phẩm mục tiêu. Công ty quản lý quỹ sẽ phân bổ nguồn tiền vào một số sản phẩm nhất định để đầu tư kiếm lời. Sau đó, công ty quản lý quỹ sẽ tiến hành định giá trị chứng chỉ quỹ bằng công thức: Giá chứng chỉ quỹ = Tổng giá trị tài sản ròng của quỹ (NAV)/Tổng số chứng chỉ quỹ đã phát hành (CCQ). Trong đó:
· Trường hợp quỹ đóng: Giá của chứng chỉ quỹ sẽ phụ thuộc vào nhu cầu trên thị trường, tương tự với cổ phiếu.
· Trường hợp quỹ mở: Giá của chứng chỉ quỹ sẽ bằng NAV/CCQ + phí giao dịch. Với quỹ mở, công ty quản lý sẽ mua lại chứng chỉ quỹ nếu có nhà đầu tư bán lại.
Lợi ích và rủi ro của quỹ đầu tư
So với các loại hình tổ chức tài chính khác, quỹ đầu tư chịu sự giám sát chặt chẽ hơn bởi nhiều quy định nhằm đảm bảo quỹ không vi phạm đến lợi ích của các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, so với các loại hình đầu tư khác như bất động sản hay vàng phải đòi hỏi vốn lớn và không dễ bán ngay khi cần, đầu tư vào quỹ và hiện thực hóa lợi nhuận rất thuận tiện bất cứ lúc nào bằng cách mua / bán chứng chỉ quỹ thông qua đại lý phân phối hoặc với chính công ty quản lý quỹ.
Đầu tư vào quỹ giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro hơn so với tự đầu tư trực tiếp vì đã có đội ngũ chuyên gia phân tích với các công cụ, phần mềm hỗ trợ cũng như khả năng thu thập thông tin tốt hơn. Ngoài ra việc đầu tư sẽ được phân bổ khoa học để phân tán rủi ro và đem lại sự an toàn cho đồng vốn của nhà đầu tư.
Với chứng chỉ quỹ, khả năng rủi ro phụ thuộc vào công ty quản lý quỹ mà nhà đầu tư chọn lựa. Do đó, trước khi tham gia đầu tư, nhà đầu tư cần nắm rõ khả năng chuyên môn và tình hình tài chính của công ty quản lý quỹ mục tiêu. Nhà đầu tư có thể theo dõi hoạt động đầu tư của quỹ thông qua các tiêu chí sau:
· Giá trị tài sản ròng (NAV): (Tổng giá trị tài sản của quỹ đang nắm giữ – Tổng giá trị các khoản nợ của quỹ)/Số lượng chứng chỉ quỹ đang lưu hành.
· Báo cáo thường niên: Báo cáo thường niên cung cấp thông tin về các hoạt động đầu tư, thoái vốn cũng như lợi nhuận và các hoạt động liên quan của Quỹ trong suốt một năm qua cũng như kế hoạch kinh doanh, lợi nhuận, phát triển của Quỹ trong thời gian tới.
· Báo cáo tài chính: Báo cáo tài chính quý/năm thể hiện hiệu quả hoạt động cũng như các hoạt động của Quỹ như đầu tư thanh lý tài sản.
· Chỉ số tham chiếu: Hiệu quả của Quỹ có thể được so sánh với hiệu quả của các Quỹ hoạt động cùng loại. Đối với các quỹ cổ phiếu thì có thể căn cứ vào tăng/giảm của các chỉ số tham chiếu như Vn-index, Vn30 index…