I. Tống quát về điều kiện giao hàng FCA
Điều kiện giao hàng FCA ( Free Carrier – Giao cho người chuyên chở) là một trong những điều kiện tương đối phổ biến, đây là điều kiện thương mại trong đó: người bán có trách nhiệm đóng gói hàng hóa và chất lên thiết bị vận tải tại địa điểm xác định như cảng hoặc nhà xe.
Trong điều kiện người bán FCA giao hàng đã được thông quan cho người mua tại địa điểm xác định. Người mua là người chịu trách nhiệm tìm đơn vị vận chuyển. Như vậy, địa điểm giao hàng có thể là cơ sở của người bán, địa điểm nhận hàng của phương tiện vận tải (nhà xe, kho ngoại quan, CFS) hoặc cảng, sân bay. Người bán giao hàng và chuyển rủi ro cho người vận chuyển thứ nhất.
1. FCA trong vận tải đa phương thức
Trong các điều kiện Incoterms được nhà nhập khẩu ưa chuộng nhất là EXW, FOB, CIF, CFR và FCA (Incoterm 2010), theo các chuyên gia điều kiện FCA được cho là lựa chọn phù hợp hơn FOB và CIF khi sử dụng vận tải đường biển.
Nhìn chung, vận chuyển đa phương thức sử dụng điều kiện FCA thông dụng và phổ biến. Và FCA có thể được dùng cho nhiều loại hình vận chuyển khác nhau, bao gồm: Đường biển, đường bộ, đường sắt và cả đường hàng không.
2. Trách nhiệm của người bán
- Người bán cung cấp hàng hóa đúng theo thỏa thuận, giao hàng đúng hạn, đúng địa điểm. Nếu không có địa điểm rõ ràng thì bên giao vào địa chỉ báo trước đó hoặc địa chỉ đã giao quen
- Bên bán cần cung cấp các hóa đơn, giấy tờ chứng thực việc giao hàng cho bên vận tải.
- Thông báo giao hàng kịp thời cho người mua.
3. Nghĩa vụ của người mua
- Người mua có trách nhiệm nhận hàng đã mua, thanh toán đầy đủ tiền hàng hóa.
- Ký hợp đồng vận chuyển hàng hóa, trả cước phí theo thỏa thuận.
- Kiểm tra hàng hóa đầy đủ, đọc hóa đơn, chứng từ liên quan.
- Nhận hàng xong thì các vấn đề của hàng hóa thuộc về trách nhiệm của bên mua.
- Bên mua chịu mọi tổn thất, rủi ro của hàng hóa khi thỏa thuận giao xong thoc người vận chuyển chỉ định trước đó.
- Làm các giấy phép, thủ tục nếu hàng hóa đưa quá cảnh qua các nước khác nhau khi vận chuyển.
- Chịu chi phí bốc dỡ hàng hóa.
II. Khi nào thì trách nhiệm giao hàng của người bán kết thúc?
Khi người bán đã hoàn thành việc khai báo hải quan (tờ khai hải quan điện tử) trên hệ thống hải quan và đã giao hàng cho người vận chuyển thì lúc này trách nhiệm của người bán với hàng hóa coi như chấm dứt. Mọi rủi ro và chi phí sẽ được chuyển cho người mua (và các bên liên quan).
Vì tất cả rủi ro và chi phí được chuyển từ Người bán sang Người mua tại thời điểm trách nhiệm giao hàng của Người bán chấm dứt, nên cả hai bên cần ghi rõ thời điểm chuyển giao này càng cụ thể càng tốt trong hợp đồng…
Trong các loại hình giao thông vận tải. Trách nhiệm của người vận chuyển chấm dứt trong các trường hợp sau:
2.1. Đối với vận tải đường sắt
Khi điểm giao hàng là toa xe, hàng hóa phải được xếp lên toa (chú ý loại container cho tàu), người bán phải xếp dỡ container lên tàu. Trách nhiệm của người bán chấm dứt khi hàng hóa được người quản lý đường sắt hoặc người được ủy quyền tiếp quản.
2.2. Vận chuyển container bằng tàu hỏa
Đối với hàng lẻ không chứa trong công-te-nơ thì việc giao hàng hoàn thành khi người bán đã giao hàng tại điểm nhận hàng cho đơn vị thu gom bằng đường sắt hoặc phương tiện vận tải do đường sắt cung cấp.
2.3. Vận tải đường bộ
Nếu việc bốc hàng diễn ra tại cơ sở của người bán thì trách nhiệm giao hàng được hoàn thành khi hàng hóa được chất lên xe của người mua.
Khi người mua yêu cầu giao hàng cho phương tiện vận tải thì việc giao hàng hoàn thành khi hàng hoá được giao cho người vận chuyển đường bộ hoặc cho người khác thay mặt người này.
2.4. Vận tải đường thủy nội địa
Khi việc xếp hàng diễn ra tại cơ sở của người bán hoặc tại cảng, trách nhiệm giao hàng được coi là hoàn thành khi hàng hóa đã được xếp lên tàu chở hàng do người mua cung cấp.
Trường hợp hàng hóa được giao cho cơ sở của người vận chuyển thì việc giao hàng hóa hoàn thành khi hàng hóa được giao cho người vận chuyển đường thủy nội địa hoặc người khác được người này ủy quyền.
2.5. Vận tải đường biển
Nếu là Full Container thì các container phải được vận chuyển đến khu vực Terminal của cảng, hàng hóa được coi là đã chuyển rủi ro khi container đã được đưa vào nền của bến đó. Và hàng đã được hải quan.
Đối với hàng lẻ (LCL), người bán phải mang đến nơi thu gom hàng lẻ như kho CFS. Việc giao hàng hoàn thành khi hàng hóa được giao cho hãng tàu hoặc 1 người đại diện cho hãng tàu (đơn vị vận chuyển hàng hóa consol, người giao nhận).