Tin tức Các quy định về thương mại dịch vụ trong ASEAN

Các nước ASEAN kí kết Hiệp định khung ASEAN về dịch vụ (‘AFAS’) vào ngày 15/12/1995 nhằm thúc đẩy thương mại dịch vụ trong khu vực. Các mục tiêu chính của AFAS là:

(a) Tăng cường hợp tác trong lĩnh vực dịch vụ giữa các nước thành viên, nhằm nâng cao tính hiệu quả và cạnh tranh, đa dạng hoá năng lực sản xuất, cung ứng và phân phối dịch vụ của các nhà cung ứng dịch vụ trong và ngoài ASEAN;

(b) Loại bỏ đáng kể các hạn chế đối với thương mại dịch vụ giữa các nước thành viên;

(c) Tự do hoá thương mại dịch vụ bằng cách mở rộng phạm vi và làm sâu sắc quá trình tự do hoá, vượt ra ngoài các cam kết mà các nước thành viên đã đưa ra trong khuôn khổ Hiệp định GATS, với mục đích thực hiện một khu vực thương mại tự do về dịch vụ.

Hiệp định AFAS đưa ra các hướng dẫn chung để các nước thành viên ASEAN dần dần cải thiện việc tiếp cận thị trường và đảm bảo áp dụng NT bình đẳng cho các nhà cung ứng dịch vụ trong các nước ASEAN ở cả bốn phương thức cung ứng dịch vụ: Phương thức 1 (cung ứng dịch vụ qua biên giới); phương thức 2 (tiêu dùng dịch vụ ở nước ngoài); phương thức 3 (hiện diện thương mại); phương thức 4 (hiện diện của thể nhân). Kế hoạch tổng thể xây dựng AEC (AEC Blueprint) yêu cầu tự do hóa đối với cả 4 phương thức cung cấp dịch vụ trên song các Gói cam kết dịch vụ của AFAS chỉ đề cập đến 3 Phương thức 1, 2, 3. Phương thức 4 được điều chỉnh riêng trong Hiệp định về di chuyển thể nhân ASEAN (MNP) ký kết ngày 19/11/2012.

Bên cạnh đó, Hiệp định AFAS cũng đặt ra các quy tắc về các khía cạnh liên quan của thương mại dịch vụ như công nhận lẫn nhau, giải quyết tranh chấp, thể chế, cũng như các lĩnh vực hợp tác khác về dịch vụ. Hiệp định AFAS hướng tới các cam kết cao hơn các cam kết của các nước thành viên trong GATS. Trong Hiệp định này, các nước ASEAN cam kết tự do hoá một số lượng đáng kể các ngành dịch vụ theo một lộ trình thích hợp. Kể từ năm 1996 đến nay, các nước ASEAN đã đàm phán và thông qua 9 Gói cam kết về dịch vụ, 6 Gói cam kết về dịch vụ tài chính và 8 Gói cam kết về dịch vụ vận tải hàng không. Các gói cam kết chung theo AFAS được đưa ra trong các Nghị định thư sau:

- Nghị định thư thực thi Gói cam kết ban đầu trong khuôn khổ Hiệp định AFAS kí ngày 15/12/1997;

- Nghị định thư thực thi Gói cam kết thứ hai trong khuôn khổ Hiệp định AFAS kí ngày 16/12/1998;

- Nghị định thư thực thi Gói cam kết thứ ba trong khuôn khổ Hiệp định AFAS kí ngày 31/12/2001;

- Nghị định thư thực thi Gói cam kết thứ tư trong khuôn khổ Hiệp định AFAS kí ngày 03/9/2004;

- Nghị định thư thực thi Gói cam kết thứ năm trong khuôn khổ Hiệp định AFAS kí ngày 08/12/2006;

- Nghị định thư thực thi Gói cam kết thứ sáu trong khuôn khổ Hiệp định AFAS kí ngày 19/11/2007;

- Nghị định thư thực thi Gói cam kết thứ bảy trong khuôn khổ Hiệp định AFAS kí ngày 26/02/2009.

- Nghị định thư thực thi Gói cam kết thứ tám trong khuôn khổ Hiệp định AFAS kí ngày 28/10/2010.

- Nghị định thư thực thi Gói cam kết thứ chín trong khuôn khổ Hiệp định AFAS kí ngày 27/11/2015.