Trước sự phát triển nóng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong vài năm trở lại đây việc hoàn thiện khung pháp lý, minh bạch thông tin, đảm bảo sự phát triển lành mạnh bền vững của thị trường là yêu cầu cấp thiết. Ngày 1/9 tới đây, Nghị định 81/2020/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 163/2018/NĐ-CP quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ chính thức có hiệu lực, APTlaw xin cập nhật các điểm thay đổi trong nghị định này.
Nghị định này tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý đối với hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Trong đó, quy định và bổ sung một số điều kiện với tổ chức phát hành.
· Đối với trái phiếu không chuyển đổi hoặc trái phiếu không kèm theo chứng quyền
- Doanh nghiệp phát hành là công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam;
- Có thời gian hoạt động tối thiểu từ 01 năm kể từ ngày được cấp lần đầu Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy phép có giá trị tương đương theo quy định của pháp luật.
Đối với doanh nghiệp được tổ chức lại hoặc chuyển đổi, thời gian hoạt động được tính là thời gian hoạt động của doanh nghiệp bị chia (trong trường hợp chia doanh nghiệp), thời gian hoạt động của doanh nghiệp bị tách (trong trường hợp tách doanh nghiệp), thời gian hoạt động dài nhất trong số các doanh nghiệp bị hợp nhất (trong trường hợp hợp nhất doanh nghiệp), thời gian hoạt động của doanh nghiệp nhận sáp nhập (trong trường hợp sáp nhập công ty), thời gian hoạt động của doanh nghiệp trước và sau khi chuyển đổi (trong trường hợp chuyển đổi công ty);
- Có báo cáo tài chính năm trước liền kề của năm phát hành được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán đủ điều kiện theo quy định tại khoản 7 Điều 4 Nghị định 163/2018/NĐ-CP;
- Ký hợp đồng tư vấn với tổ chức tư vấn về hồ sơ phát hành trái phiếu theo quy định tại khoản 3 Điều 15 Nghị định 163/2018/NĐ-CP, trừ trường hợp doanh nghiệp phát hành là tổ chức được phép cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ phát hành trái phiếu theo quy định của pháp luật.
- Đảm bảo tuân thủ giới hạn về số lượng nhà đầu tư khi phát hành, giao dịch trái phiếu theo quy định tại khoản 2 Điều 4 và khoản 8 Điều 6 Nghị định 163/2018/NĐ-CP;
- Có phương án phát hành trái phiếu được cấp có thẩm quyền phê duyệt và chấp thuận theo quy định tại Điều 14 Nghị định 163/2018/NĐ-CP;
- Thanh toán đầy đủ cả gốc và lãi của trái phiếu đã phát hành trong 03 năm liên tiếp trước đợt phát hành trái phiếu (nếu có);
- Đáp ứng các tỷ lệ an toàn tài chính, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
- Đảm bảo dư nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành (bao gồm cả khối lượng dự kiến phát hành) không vượt quá 05 lần vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính quý gần nhất tại thời điểm phát hành được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Mỗi đợt phát hành phải hoàn thành trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày công bố thông tin trước khi phát hành; đợt phát hành sau phải cách đợt phát hành trước tối thiểu 06 tháng, trái phiếu phát hành trong một đợt phát hành phải có cùng điều kiện, điều khoản.
- Tổ chức tín dụng phát hành trái phiếu không phải đáp ứng quy định tại điểm i và điểm k khoản 1 Điều 10 Nghị định 163/2018/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 1 Nghị định 81/2020/NĐ-CP).
· Đối với phát hành trái phiếu chuyển đổi hoặc trái phiếu kèm chứng quyền
- Doanh nghiệp phát hành là công ty cổ phần;
- Đáp ứng các điều kiện phát hành quy định tại điểm b, c, d, đ, e, g, h, i, k, l khoản 1 Điều 10 Nghị định 163/2018/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 1 Nghị định 81/2020/NĐ-CP).
- Đáp ứng quy định về tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của pháp luật trong trường hợp thực hiện chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu hoặc thực hiện quyền mua của chứng quyền;
- Các đợt phát hành trái phiếu chuyển đổi phải cách nhau ít nhất sáu tháng;
- Trái phiếu chuyển đổi, chứng quyền phát hành kèm theo trái phiếu không được chuyển nhượng trong tối thiểu 01 năm kể từ ngày hoàn thành đợt phát hành, trừ trường hợp chuyển nhượng cho hoặc chuyển nhượng giữa các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp hoặc theo quyết định của Tòa án hoặc thừa kế theo quy định của pháp luật.
Có thể thấy, Nghị định 81/2020/NĐ-CP đã giới hạn quy mô phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phù hợp với quy mô vốn của doanh nghiệp, hạn chế tình trạng doanh nghiệp chia nhỏ đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo nhóm, đợt khác nhau để tăng huy động từ các nhà đầu tư cá nhân. Quy định này phần nào giúp hạn chế rủi ro mất khả năng thanh toán đối với trái phiếu và giảm hiện tượng các doanh nghiệp xé nhỏ các đợt phát hành tăng khả năng tiếp cận với nhà đầu tư cá nhân, phát hành trái phiếu với quy mô lớn gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu.
· Một số thay đổi đáng chú ý khác có thể kể đến trong Nghị định 81/2020/NĐ-CP:
Thứ nhất, xác định rõ mục đích sử dụng vốn trong hồ sơ phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, thời gian công bố thông tin trước đợt phát hành được rút ngắn từ tối thiểu 10 ngày làm việc xuống tối thiểu 03 ngày làm việc.
Thứ hai, tăng cường tính chuyên nghiệp và khả năng giám sát đối với phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp.
Thứ ba, yêu cầu công bố và tổng hợp thông tin thị trường rõ ràng hơn.
Như vậy, có thể thấy từ ngày 01/09 tới đây, với việc Nghị định 81/2020/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp được dự báo sẽ suy giảm đáng kể so với sư sôi động 7 tháng qua. Đặc biệt trái phiếu thuộc nhóm bất động sản khi các tổ chức phát hành có nhu cầu huy động vốn từ kênh này sẽ cần có sự tính toán kỹ lưỡng hơn với khối lượng, thời điểm các đợt phát hành. Nhìn từ phía góc độ cơ quan quản lý, nghị định này không nhằm hạn chế sự phát triển trái phiếu doanh nghiệp mà hướng tới chuẩn hóa khung pháp lý, yêu cầu nhận thức cao hơn của nhà đầu tư đặc biệt là nhà đầu đầu tư cá nhân, sự chuyên nghiệp, mức độ minh bạch cao hơn của tổ chức lưu ký, tổ chức tư vấn,….