Nền kinh tế càng phát triển thì mức độ cạnh tranh giữa các
doanh nghiệp càng lớn. Bên cạnh những doanh nghiệp tích cực khai thác tiềm năng
nội lực của mình và cạnh tranh lành mạnh, không ít các doanh nghiệp khác lại có
những hành vi cạnh tranh không lành mạnh như gây rối hoạt động kinh doanh, lôi
kéo khách hàng bất chính… Để ngăn chặn và xử lý các hành vi này, Luật Cạnh
tranh năm 2018 và các văn bản pháp luật có liên quan đã có những quy định cụ thể
như sau:
1. Hành vi cạnh tranh không lành mạnh là gì?
Căn cứ khoản 6, Điều 3, Luật Cạnh tranh 2018 giải thích về
hành vi cạnh tranh không lành mạnh như sau: "Hành vi cạnh tranh không
lành mạnh là hành vi của doanh nghiệp trái với nguyên tắc thiện chí, trung thực,
tập quán thương mại và các chuẩn mực khác trong kinh doanh, gây thiệt hại hoặc
có thể gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khác".
2. Các hành vi cạnh tranh không lành mạnh bị cấm
Căn cứ tại Điều 45, Luật Cạnh tranh 2018, các hành vi được
xem là cạnh tranh không lành mạnh bị cấm, gồm:
- Xâm phạm thông tin bí mật trong kinh doanh dưới các hình thức:
Chống lại các biện pháp bảo mật của người sở hữu thông tin nhằm
tiếp cận, thu thập thông tin bí mật trong kinh doanh;
Tiết lộ, sử dụng thông tin bí mật trong kinh doanh mà không
được phép của chủ sở hữu thông tin.
- Ép buộc đối tác kinh doanh, khách hàng của doanh nghiệp
khác bằng hành vi đe dọa hoặc cưỡng ép để buộc họ không giao dịch hoặc ngừng
giao dịch với doanh nghiệp đó.
- Làm ảnh hưởng xấu đến uy tín, tình trạng tài chính hoặc hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp khác bằng cách cung cấp thông tin không trung
thực về doanh nghiệp đó.
- Gây rối hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khác bằng
cách trực tiếp hoặc gián tiếp cản trở, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh hợp
pháp của doanh nghiệp đó.
- Lôi kéo khách hàng bất chính dưới các hình thức:
Đưa thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng về
doanh nghiệp hoặc hàng hóa, dịch vụ, khuyến mại, điều kiện giao dịch liên quan
đến hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của
doanh nghiệp khác;
So sánh hàng hóa, dịch vụ của mình với hàng hóa, dịch vụ cùng
loại của doanh nghiệp khác nhưng không chứng minh được nội dung.
- Bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ dẫn đến
hoặc có khả năng dẫn đến loại bỏ doanh nghiệp khác cùng kinh doanh loại hàng
hóa, dịch vụ đó.
- Các hành vi cạnh tranh không lành mạnh khác bị cấm.
3. Xử phạt hành vi cạnh tranh không lành mạnh
- Hành vi xâm phạm thông tin bí mật
trong kinh doanh: Phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng đối
với một trong các hành vi sau đây: Tiếp cận, thu thập thông tin bí mật trong
kinh doanh bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của người sở hữu thông tin
đó; Tiết lộ, sử dụng thông tin bí mật trong kinh doanh mà không được phép của
chủ sở hữu thông tin đó.
- Hành vi ép buộc trong
kinh doanh: Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với hành vi
ép buộc khách hàng, đối tác kinh doanh của doanh nghiệp khác bằng hành vi đe dọa
hoặc cưỡng ép để buộc họ không giao dịch hoặc ngừng giao dịch với doanh nghiệp
đó. Phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng trong trường hợp ép buộc
khách hàng hoặc đối tác kinh doanh lớn nhất của đối thủ cạnh tranh.
- Hành vi cung cấp thông
tin không trung thực về doanh nghiệp khác: Hành vi cung cấp thông tin không
trung thực về doanh nghiệp khác bằng cách gián tiếp đưa thông tin không trung
thực về doanh nghiệp gây ảnh hưởng xấu đến uy tín, tình trạng tài chính hoặc
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đó thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến
200.000.000 đồng; bằng cách trực tiếp thì phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến
300.000.000 đồng.
- Hành vi gây rối hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp khác: Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000
đồng đối với hành vi gián tiếp cản trở, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp khác. Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với
hành vi trực tiếp cản trở, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
khác.
- Hành vi lôi kéo khách
hàng bất chính: Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với hành
vi: Đưa thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng về doanh nghiệp hoặc
hàng hóa, dịch vụ, khuyến mại, điều kiện giao dịch liên quan đến hàng hóa, dịch
vụ mà doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác; So
sánh hàng hóa, dịch vụ của mình với hàng hóa, dịch vụ cùng loại của doanh nghiệp
khác nhưng không chứng minh được nội dung.
- Hành vi bán hàng hóa,
cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ: Phạt tiền từ 800.000.000 đồng đến 1.000.000.000
đồng đối với hành vi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ dẫn
đến hoặc có khả năng dẫn đến loại bỏ doanh nghiệp khác cùng kinh doanh loại
hàng hóa, dịch vụ đó.
Ngoài hình thức phạt tiền
nêu trên, tổ chức, cá nhân vi phạm quy định về cạnh tranh không lành mạnh có thể
bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả theo
quy định tại Nghị định 75/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
cạnh tranh.