Điểm giống nhau của phương pháp khấu trừ thuế và phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng.
Tuy là hai phương pháp tính thuế giá trị gia tăng khác nhau nhưng giữa phương pháp khấu trừ và phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng có những điểm giống nhau:
Hai phương pháp khấu trừ thuế và phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng đều là phương pháp tính thuế giá trị gia tăng, tính thuế thu được trên giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình sản xuất hàng hóa, dịch vụ, xuất khẩu, lưu thông đến tiêu dùng. Cả hai phương pháp tính thuế đều có đối tượng chịu thuế, đối tượng nộp thuế rộng rãi và được áp dụng mạnh mẽ đối với hầu hết các cơ sở sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ trong nước.
Hai phương pháp tính thuế đều dựa trên cơ sở tính thuế giá trị gia tăng cơ bản là giá tính thuế giá trị gia tăng và thuế suất thuế giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ theo quy định của pháp luật. Phương pháp khấu trừ thuế và phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng được áp dụng đối với doanh nghiệp, hợp tác xã có tổng doanh thu hàng năm dưới 1 tỷ đồng.
Sự khác biệt giữa phương pháp khấu trừ thuế và phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng.
Đầu tiên, về bản chất:
Thuế của phương pháp khấu trừ được xác định trên cơ sở chênh lệch giữa thuế đầu ra và thuế đầu vào dựa trên số liệu trên hóa đơn thuế giá trị gia tăng.
Phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng là một hình thức và biện pháp quy định thuế, thuế được xác định trên cơ sở giá trị gia tăng được xác định trực tiếp qua các giai đoạn.
Thứ hai, về đối tượng áp dụng.
Phương pháp khấu trừ thuế được áp dụng đối với doanh nghiệp có doanh thu bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên. Ngoài ra, còn áp dụng đối với cơ sở kinh doanh đăng ký tự nguyện áp dụng phương pháp khấu trừ thuế (trừ hộ, cá nhân kinh doanh).
Phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng áp dụng đối với doanh nghiệp, hợp tác xã có doanh thu hàng năm dưới 1 tỷ đồng; hộ gia đình, cá nhân kinh doanh; Tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có phát sinh doanh thu tại Việt Nam chưa thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ; các doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc, đá quý; trừ tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ để tiến hành các hoạt động tìm kiếm, thăm dò, phát triển và khai thác dầu khí, nộp thuế theo phương pháp khấu trừ nộp thay cho Bên Việt Nam.
Thứ ba, về phương pháp tính thuế giá trị gia tăng:
Đối với phương pháp khấu trừ thuế, số thuế giá trị gia tăng bằng số thuế giá trị gia tăng đầu ra trừ số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ. Đối với phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng: Số thuế giá trị gia tăng cơ sở kinh doanh vàng, trang sức phải nộp bằng giá trị gia tăng nhân với thuế suất thuế giá trị gia tăng mua vào, bán và gia công vàng bạc, đá quý. Thuế giá trị gia tăng áp dụng đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ, cá nhân kinh doanh, ... áp dụng phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng theo tỷ lệ phần trăm nhân với doanh thu.
Thứ tư, về thuế suất và tỷ lệ phần trăm.
Thuế suất của phương pháp khấu trừ thuế được quy định rõ ràng đối với từng loại ngành nghề, từng loại hàng hoá, dịch vụ. Có ba loại thuế suất áp dụng đối với hàng hóa, dịch vụ áp dụng phương pháp khấu trừ thuế quy định tại Điều 8 Luật thuế giá trị gia tăng năm 2008, bao gồm:
- Thuế suất 0%: áp dụng đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, vận tải quốc tế và hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế giá trị gia tăng quy định tại Điều 5 Luật thuế giá trị gia tăng khi xuất khẩu.
- Thuế suất 5%: áp dụng đối với hàng hóa có tính chất chứng từ.
- Thuế suất 10%: là thuế suất phổ biến nhất, áp dụng đối với hầu hết các hàng hóa, dịch vụ (trừ hàng hóa, dịch vụ áp dụng thuế suất 0% và thuế suất 5%)
Ngoài ra, thuế suất của phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng áp dụng đối với hoạt động kinh doanh, gia công vàng bạc, đá quý áp dụng phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng là thuế suất 10% theo quy định tại Điều 8 Luật thuế giá trị gia tăng. Tỷ lệ phần trăm tính thuế giá trị gia tăng được quy định theo các mức sau:
- Phân phối và cung cấp hàng hóa: 1%
- Dịch vụ xây dựng không bao gồm phần thô: 5%
- Sản xuất, kinh doanh vận tải hàng hóa, xây lắp bao gồm cả nguyên vật liệu: 3%
- Hoạt động kinh doanh khác: 2%
Thứ năm, về chế độ hóa đơn chứng từ.
Phương pháp khấu trừ thuế phải sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng; Hóa đơn phải được viết đầy đủ, đúng quy định, bao gồm cả phụ thu, phí phát sinh (nếu có). Trường hợp trên hóa đơn giá trị gia tăng không ghi số thuế giá trị gia tăng thì thuế giá trị gia tăng Đầu ra được xác định bằng giá thanh toán ghi trên hóa đơn nhân với thuế suất thuế giá trị gia tăng.
Đối với phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng, cơ sở kinh doanh nộp thuế theo phương pháp trực tiếp tính trên giá trị gia tăng phải sử dụng hóa đơn bán hàng.
Thứ sáu, về khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào.
Chỉ cơ sở kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế mới được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào. Việc khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào không áp dụng đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh nộp thuế theo phương pháp trực tiếp trên giá trị gia tăng.